تا دو، سه دهۀ پیش کمتر ساختمانی وجود داشت که بیش از ده یا دوازده طبقه ساخته می‌شد و هر ساختمانی که ارتفاعی بیشتر از این اندازه داشت، برج مرتفع و آسمان‌خراش محسوب می‌شد. اما در دو دهۀ اخیر با پیشرفت تکنولوژی ساخت وساز و روش‌ها و متریال نوین، امکان طراحی و ساخت سازه‌های مرتفع بیشتری حاصل شده و شاهد سر برآوردن ساختمان‌های بلند در اکثر شهرهای بزرگ کشور شدیم . البته مرتفع‌ترین برج‌های ایران در حال حاضر در کلان شهرها واقع شده‌اند.
برای آنکه سازه‌های مرتفع به صورت اصولی و ایمن ساخته شوند، باید استانداردها و ضوابط حساسی رعایت شود. بررسی‌ها از نوع خاک محل احداث و تحمل حداکثر وزنی که می‌تواند تحمل کند شروع شده و همچنین گسل‌های منطقه و میزان خطرآفرینی آنها را مطالعه می‌کنند. شدت و جهت وزش باد هم خصوصاً در بالاترین نقطۀ برج باید محاسبه شود.
از طرف دیگر با توجه به اینکه یک برج تجاری یا مسکونی هجوم و حضور جمعیت بالایی را دارد، دسترسی‌ها به زمینی که برج قرار است در آن ساخته شود هم باید بررسی شوند. تک تک این مسائل و موارد مهم دیگر روی طراحی، اجرا و حتی امکان احداث برج در سایت مورد نظر تاثیر گذار هستند.
متاسفانه در سال‌های اخیر برج‌های تجاری و مسکونی زیادی در شهرهای بزرگ ساخته شده است که بسیاری از استانداردها برای آنها رعایت نشده و باعث تبدیل آنها به یک فاجعه بزرگ هنگام بروز زلزله و آتش‌سوزی شده است. این ساختمان‌ها همچنین بافت منطقه را به هم ریخته و حتی مزاحمت‌هایی از نظر دسترسی برای باقی ساکنین محله ایجاد کرده است.
با این حال می‌توانیم سازه‌های مرتفعی در ایران بیابیم که از این لحاظ در وضعیت بهتری قرار دارند و اصولی‌تر ساخته شده‌اند. در ادامه این مقاله شما را با مرتفع ترین برج های ایران آشنا می کند.
برج میلاد
برج میلاد تهران با 435 متر ارتفاع بلندترین برج کشور و ششمین برج بلند مخابراتی در جهان که در زمینی با مساحت 62 هکتار احداث شده است. برج میلاد در شمال‌غرب شهر تهران قرار دارد و دسترسی به آن از سه طریق میسر است: بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری، بزرگراه حکیم و بزرگراه همت.
برج میلاد که یکی از مرتفع‌ترین برج‌های ایران و جهان است به یکی از نمادهای پایتخت ایران تبدیل شده است و همچنین مرکز مهمی برای رویدادهای فرهنگی و تفریحی است؛ به همین دلیل جزو جاذبه‌های گردشگری نیز محسوب می‌شود. البته یکی از کاربری‌های اصلی این برج مانند باقی سازه‌های مرتفع در ایران و جهان، رفع نیازهای مخابراتی و تلویزیونی تهران است.
این برج دارای مرکز همایش‌های بین‌المللی دارای 15 سالن مختلف، سکوی دید باز و بسته، انواع رستوران‌ها، فضاهای نمایشگاهی، موزۀ مشاهیر ایران، گنبد آسمان، پارک دلفین‌ها، دو سالن سینما و… است که آن را به مرکزی کم رقیب در حوزۀ امکانات تفریحی و رفاهی در ایران تبدیل کرده است.
یکی از نکات برجسته در طراحی برج میلاد، قسمت تاج آن است که نمای بیرونی‌اش با معماری سنتی ایرانی و نقش ونگارهای آن هم خوانی و هماهنگی دارد.
ساخت برج میلاد پس از چند سال تحقیق و بررسی در دی‌ماه سال 76 شروع شد و پس از 11 سال، در مهر سال 87 به بهره‌برداری رسید.
برج بین المللی تهران
برج بین المللی تهران از بلندترین ساختمان مسکونی و یکی از مرتفع‌ترین برج‌های ایران است که دارای 162 متر ارتفاع و 56 طبقه است. برج بین‌المللی تهران که با سه بال طراحی شده و 220هزار مترمربع زیربنا دارد. این غول مرتفع و مستحکم 572 واحد مسکونی را شامل می‌شود که در بین آنها پنت‌هاوس‌های تریپلکس هم وجود دارد.
این برج بین بزرگراه‌های حکیم غرب، کردستان و خیابان شیخ بهایی واقع شده است و دسترسی به آن از هر نقطۀ شهر آسان است.
برج بین‌المللی تهران طبق ضوابط و استانداردهای روز طراحی و ساخته شده است. طراحان و سازندگان آن مدعی هستند این ساختمان می‌تواند زلزله‌هایی با شدت ده ریشتر را هم تاب بیاورد. پس میتوان نتیجه گرفت که این ساختمان عظیم مقاوم ترین برج مسکونی ایران در برابر زلزله است.
هر بال این برج چشم‌انداز متفاوتی از تهران را به نمایش می‌گذارد. ساکنین واحدها از خدماتی مانند مدیریت انرژی مصرفی، شبکه کامپیوتری داخلی، دوربین‌های مداربسته، سیستم اطفاء حریق، آنتن مرکزی تلویزیون و سیستم کنترل ترافیک آسانسور برخوردار هستند.
در طبقۀ همکف برج 17 واحد تجاری وجود دارد که در خدمت رفاه و آسایش ساکنین آن هستند. دو زمین تنیس اختصاصی و امکانات کامل ورزشی هم از دیگر امکانات این برج است. همچنین هزار پارکینگ سرپوشیده با اسکلت بتنی و دیوار حائل برای ساکنین برج در نظر گرفته شده است.
هر چند که در سال‌های اخیر ساخت سازه‌های مرتفع در ایران رشد چشم گیری داشته است، با این وجود این ساختمان همچنان جزو بلندترین برج‌های کشور است.
برج مرکز تجارت جهانی تبریز
این ساختمان 37 طبقه و 157 متر ارتفاع دارد و در شهرک ولیعصر تبریز احداث شده است. این ساختمان که از بلندترین برج‌های ایران است از چندین جهت دارای ویژگی‌های خاص و نوینی است که به برخی از آنها شاره می‌کنیم:
- اولین ساختمان پلان آزاد کشور است.
- بلندترین برج تجاری-خدماتی-گردشگری کشور است.
- اولین ساختمان کشور است که با نمای پانل‌های سرامیکی ویژۀ آج‌دار اجرا شده است.
- اولین برج مرتفع ایران مجهز به میراگرهای ویسکوز جاذب انرژی زلزله است.
- اولین برج ساخته شده ی کشور با ستون‌های پیش‌ساخته با تکنولوژی R-PC است.
مرکز تجارت جهانی تبریز دارای سه ورودي شامل ورودي غربي از خيابان شريعتي جنب پارك ياس، ورودي شرقي از ميدان پروين اعتصامي خيابان صفا و ورودي جنوبي از خيابان ليدا است. این برج دارای 1500 واحد پارکینگ سرپوشیده و تعداد بسیاری پارکینگ روباز است تا مراجعه‌کنندگان دچار سختی و مشکل نشوند.
برج مرکز تجارت جهانی تبریز علاوه بر آنتن‌های مخابراتی دارای بخش اداری، شعب بانک‌ها، دفاتر شرکت‌های داخلی و بین‌المللی، سالن برگزاری همایش، رستوران گردان و… است. این مرکز در اردیبهشت سال 96 افتتاح شده و خدمات خود را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد.
برج الماس قو خاورمیانه
این پروژۀ مدرن و جنجالی در شهر متل قو استان مازندران احداث شده است و از بسیاری جهات برجسته و جالب توجه است. این مجتمع سه برج دارد که دو تا از آنها تجاری-مسکونی و بوده و سومین برج هتل مجللی با 38 طبقه است که 150 متر ارتفاع دارد. هر کدام از برج‌های مسکونی 21 طبقه ای هستند.
این پروژه با سرمایۀ احد عظیم زاده ساخته شده است و برای هر مرحلۀ آن از مطالعات مقدماتی تا مراحل پایانی و تکمیلی- از شرکت‌های بین المللی و مطرح کمک گرفته شده است. به طور مثال، نورپردازی برج ها را شرکت فرانسوی SSF انجام داده است.
پروژۀ الماس قو خاورمیانه نمونۀ درخشان و برجستۀ علم و هنر معماری نوین در کشور است که می‌تواند در سطح بین‌الملل به رقابت با پروژه‌های مشابه بپردازد.
مجتمع تجاری پاژ مشهد
مجتمع تجاری پاژ را شهر طبقاتی هم می‌نامند که برازندۀ آن است. این مجموعه حدود 130هزار مترمربع زیربنا دارد و در پنج بلوک به بهره برداری رسیده است و از مرتفع ترین برج‌های ایران است. این بلوک‌ها بین 6 تا 25 طبقه دارند و کاربری‌های بسیار متنوع و متعددی را شامل می‌شوند.
مرکز تجاری-اداری پاژ ابتدای بلوار جانباز مشهد واقع شده است و از لحاظ دسترسی، شرایط خوبی دارد. پارکینگ هوشمند این مجتمع ظرفیت بیش از 750 خودرو را دارد که بتواند تا حدود زیادی پاسخ‌گوی نیاز مراجعه‌کنندگان باشد.
مجتمع تجاری پاژ شامل فضای اداری، چندین فروشگاه بزرگ، چندین رستوران، سالن‌های سینما، کافه کتاب، بانک، فضای بازی و ورزشی و… است که افراد را با نیازها و خواسته‌های گوناگون راضی نگه می‌دارد؛ بدون آنکه نیاز باشد از مجموعه خارج شوند.
برج سفید تهران
این برج که در سال 1379 در محلۀ پاسداران تهران افتتاح شد، در زمان خودش بسیار مورد توجه و تحسین قرار گرفت و از مرتفع ترین برج‌های ایران است. برج سفید 22 طبقه و 134 متر ارتفاع دارد و اولین رستوران چرخان ایران در این برج ساخته شده است.
این برج دارای واحدهای اداری و البته یک هتل لوکس و مجلل است. اتاق‌های این هتل به واسطۀ محلی که در آن قرار گرفته است دارای آرامش مطلوبی هستند و پس از گذشت نزدیک به دو دهه، همچنان جایگاه و محبوبیت خود را بین شرکت‌ها و مسافرین حفظ کرده و حتی مشتریانی دائمی و قدیمی دارند.
برج آسمان در فرمانیه
زمانی که این برج 37 طبقه در منطقۀ فرمانیۀ تهران ساخته شد، بلندترین ساختمان مسکونی ایران نام گرفت. امروز هم با 120 متر ارتفاع، پس از برج بین‌المللی تهران جایگاه دوم را در این جدول به خود اختصاص داده است و یکی از مرتفع‌ترین برج‌های ایران است. برج آسمان در مجموع 104 واحد مسکونی، تجاری و اداری دارد. دفتر مرکزی سازمان کشتی‌رانی ایران هم در حال حاضر در این برج قرار دارد.
با آرمان سازه پدیده همراه باشید.
